Documenteren kun je leren!
Als team leren wij graag van anderen. Dit betekent dat wij met het team o.a. andere kindcentra, scholen en kinderdagopvang bezoeken. Op woensdag 15 maart zijn Mathijs, Daniëlle, Joyce en Lisette bij Perron07 langs geweest om kennis te maken en om inspiratie op te doen voor de Binck. Een van de vragen die zij meenamen tijdens het bezoek was: hoe wordt hier de ontwikkeling van het kind gevolgd? En vervolgens vastgelegd?
‘We moeten de magie langzaam inspuiten’
Om kindvolgend te kunnen werken bij jonge kinderen is het van belang dat medewerkers weten hoe zij het leren van de kinderen kunnen observeren, documenteren, meten en rapporteren. Het IB schrijft hier het volgende over:
“Leerkrachten, in het geval van de Binck domeinmedewerkers, voor jonge kinderen monitoren, documenteren, meten en rapporteren over het leren om te zien hoe kinderen zich bezighouden met leren. Ook wordt er gekeken of kinderen hun gedrag aanpassen door hun eigen spel en door gefaciliteerde onderzoeken vanuit de medewerker. De ontwikkeling van de kinderen wordt gemeten aan de hand van individuele ontwikkelingsmijlpalen. Hierdoor kunnen de medewerkers onder andere een duidelijk beeld opbouwen van het kind en zijn interesses, vaststellen wat en hoe het kind denkt en leert en bekijken of de leeromgeving passend is bij de behoefte van ieder kind.
Medewerkers werken samen met collega’s (en leerlingen, waar mogelijk) om voor individuele kinderen een leerplan op te stellen dat inspeelt op de behoefte van het kind.”
Perron 07 observeert, documenteert en rapporteert de ontwikkeling van hun kinderen op verschillende manieren. Onze collega’s nemen een aantal van deze dingen mee vanuit hun bezoek:
Lisette (domeinmedewerker domein 1):
Wat mij inspireerde in het bezoek was o.a. de manier hoe zij de dagelijkse ervaringen documenteren. Dit wordt niet als individu, maar als groep gedocumenteerd. Elke dag maakt een perronista hier een dagblad van en hangt dit in de gang om voor ouders (met andere ouders) en kinderen hierover in gesprek te gaan.
Danielle (Domeinmedewerker domein 2):
Naast de manier van documenteren waren er ook andere elementen uit Reggio die mij aanspraken. Zo wordt er nauw gevolgd wat in de groep gebeurt. Er wordt gekozen voor het werken rond een onderwerp dat leeft in de groep. Wat speelt er, waardoor kinderen elkaar kunnen meenemen rond dit onderwerp. Door goed te kijken, te luisteren en dit op te schrijven wordt informatie verzameld. Deze informatie wordt dagelijks door de perronista’s met elkaar besproken en vervolgens gebruikt om plannetjes op te stellen waarmee kinderen aan de slag kunnen op heel verschillende gebieden: muziek, bouwen, rollenspel, dans, werken in het atelier.
Bij terugkomst in de Binck hebben Danielle, Lisette en Djemi samen eerst gekeken naar wat hen is bijgebleven van het bezoek wat betreft het documenteren. Dit is gedaan door middel van een mindmap, waarbij het de bedoeling is dat je samen met elkaar de mindmap bedenkt, sorteert, verbindt en uitbreidt. Vervolgens hebben wij gesproken over het belang van documenteren (de waarom), vervolgens hoe dit er dan uit zou zien in domein 1 (de hoe) en wat er op korte termijn gerealiseerd zou kunnen worden (de wat).
Een aantal voorbeelden waarom je zou documenteren zijn om het proces van de kinderen (en van het onderzoek) vast te leggen, de ontwikkeling/leren zichtbaar te maken en samen op zoek te gaan naar de mooie momenten. Het documenteren kan er ook voor zorgen dat kinderen/ouders/medewerkers aan de hand van de documentatie met elkaar in gesprek gaan.
Om dit vorm te kunnen geven (hoe) in het domein is het belangrijk om momenten te plannen en vooraf te bedenken wat en wanneer je wil documenteren. Om vervolgens in te roosteren om mee te spelen, zodat je kan zien en horen wat er in de groep speelt en leeft.
Wat er de komende weken onder andere in domein 1 gaat gebeuren op het gebied van documenteren is dat:
- het spelen en observeren wordt ingepland
- de geplande momenten gedocumenteerd worden
- er wordt begonnen met documentatie op de prikborden te hangen
- er gevraagd wordt of alle ouders met hun kinderen een moodboard van het gezin willen maken
- het proces van de groep per week wordt vastgelegd op een ander prikbord.
Documenteer jij wel eens? En waarom doe je dat dan?
Lees ook onze andere blogs
Zelf het onderzoek plannen
Tijdens het plannen van een nieuwe onderzoeksunit en de activiteiten die we per week gaan doen, wordt de stem van de leerlingen ook meegenomen. Door de domeinmedewerkers wordt tijdens het plannen rekening gehouden met de interesses en de vragen van de kinderen. Echter vindt dat planproces wel na schooltijd zonder de kinderen plaats. In domein 4/5 besloten we dit, voor de laatste onderzoeksunit, anders te doen en het hele proces samen met de kinderen te doorlopen.
Begrijpen met je handen
In domein 1 en 2 op Kindcentrum de Binck nemen materialen een belangrijke plek in. Werken met materialen roept veel vragen op die de domeinmederwerkers met elkaar onderzoeken: Wat is geschikt materiaal? Hoe zet je dit in? Hoe begeleid je kinderen hierbij? Hoe gebruik je de materialen duurzaam en houd je de kosten beheersbaar? Hoe richt je een atelier in? Tijdens de 2 daagse workshop “Begrijpen met je handen” van Atelier in een koffer, zijn wij weer een beetje verder gekomen in dit nooit stoppende onderzoeksproces.
Burgerschap
Onderwijs voor (wereld)burgerschap, is onderwijs bestendig voor de toekomst. Het kindcentrum zet een curriculum neer dat ruimdenkend is, intercultureel begrip heeft, en comfort met pluraliteit en complexiteit in onze geglobaliseerde wereld ontwikkelt. Zodat onze leerlingen bewust kiezen om een goede (wereld)burger te worden.
Zorgzaam zijn
Op dit moment onderzoeken de kinderen van domein 2 het zorgzaam zijn. Ze vragen zich af: Hoe zorgen we voor de dieren buiten? Hoe zorgen we voor de dieren binnen? Hoe zijn we zorgzaam voor elkaar? Hoe zorgen we voor onze omgeving?
Taalgebruik
Voor de kinderen zijn de woorden die worden gebruikt, de vragen die worden gesteld en de antwoorden die worden gegeven belangrijke signalen over hoe er naar ze gekeken en geluisterd wordt.
Vieringen
Er zijn zo veel vieringen en tradities in de wereld – meer dan 1 persoon in een heel leven kan ervaren. In het kindcentrum vieren we jaarlijks een aantal momenten met elkaar. Het begin van het schooljaar, sinterklaas, lichtjesfeest, lentefeest, het einde van het schooljaar. Daarnaast vindt het kindcentrum het ook belangrijk dat kinderen leren over feesten die leven in de groep of samenleving.
‘Luisteren is een tijd van lange pauzes.’ (Reggio Children, 2001)
Het doel van assessment volgens de IB is om leren en lesgeven te informeren. Het gaat om het verzamelen en analyseren van informatie over het leren van leerlingen om de onderwijspraktijk te informeren. Het identificeert wat leerlingen weten, begrijpen en kunnen in verschillende stadia van het leerproces (IBO, 2018).
Dit heeft mij laten inzien dat assessment een doorgaand proces is, van het kind, maar ook van mij als professional, door goed te luisteren naar het kind, de vragen die deze (impliciet) stelt en wat het kind mij vertelt, kan ik mijn onderwijs verder plannen en ontwikkelen.
Een dag in domein 1 (0-4 jaar)
We hebben de ruimte om twee groepen van twaalf kinderen (KDV) te ontvangen. De kinderen in dit domein zijn gebaat bij een goed doordacht dagritme met duidelijke regels, routines en verwachtingen vanuit de medewerkers. Zo creëren we een voorspelbare en veilige omgeving. Lees hier hoe we dit vormgeven.
Een dag op De Binck (4-12 jaar)
Domein 2 tot en met 5 zitten samen in één grote ruimte, het domein. Dit vraagt om duidelijke structuur, regels en routines van domeinmedewerkers om onze kinderen vrijheid te kunnen geven. De structuur bieden we onder andere door middel van een dagritme.
Het leerprofiel en het boek
Met deze 10 karakterkenmerken word je een echte wereldburger, neem je actief deel aan de samenleving en heb je respect voor jezelf, anderen en de wereld om je heen. Daarnaast zijn dit kenmerken die de rest van je leven van belang zullen zijn en die stimuleren tot een leven lang leren. Deze karakterkenmerken zijn ook terug te vinden in verhalen.